Vandaag heb ik samen met mijn vrouw, na ruim 27 jaar voor het eerst weer een bezoek gebracht aan de bakermat der Nederlandse Luchtvaart, voormalige vliegbasis Soesterberg en het pas geopende Nationaal Militair Museum.

Vanaf 1981 tot 1987 was ik daar gestationeerd als helikoptervlieger op de Alouette III bij het 298 squadron. Het gaat mij aan het hart dat de bakermat van de Nederlandse Militaire luchtvaart niet meer in die hoedanigheid bestaat.

Vandaag zijn wij opnieuw op de voormalig vliegbasis Soesterberg geweest om een bezoek te brengen aan de basis, het monument en het Nationaal Militair Museum. Ik moet zeggen dat dit de moeite waard is geweest en wij zullen er zeker in de nabije toekomst terugkomen.

De Geschiedenis.

In 1911 kregen vier infanterie-officieren toestemming van de Minister van Oorlog, Colijn, om een vliegeropleiding te volgen. Vooruitlopend op de oprichting van een militaire luchtvaartafdeling, kocht de Staat der Nederlanden op 28 maart 1913 het vliegterrein bij Soesterberg. Op 16 april van dat jaar tekende H.M. Koningin Wilhelmina het Koninklijke Besluit nr. 29, waarbij met ingang van 1 juli 1913 de Luchtvaart Afdeling (LVA) werd opgericht.

De vliegbasis Soesterberg was de eerste belangrijke militaire vliegbasis van Nederland. Vanwege het feit dat de Nederlandse luchtvaart hier haar ontstaan vond werd de vliegbasis Soesterberg ook wel “De Bakermat” genoemd.

Op 12 november 2008 heeft op de bakermat van de Koninklijke Luchtmacht de officiële sluitingsceremonie plaatsgevonden. De basis moest sluiten wegens bezuinigingen.

Op 12 juni 2009 is het eigendom van de basis in handen gekomen van de provincie Utrecht en heeft de vliegbasis haar functie als militair vliegveld verloren. Met de overdracht aan de provincie is een definitief einde gekomen aan de lange militaire status van het gebied

Het Vervolg

Met de aankoop van de vliegbasis door de provincie Utrecht komt een einde aan bijna 100 jaar gemotoriseerd vliegverkeer boven Soesterberg. De landingsbanen, kerosineopslagplaatsen, shelters en hangars blijven als militair erfgoed bewaard. Als ode aan de plek waar ooit de Nederlandse luchtvaart begon, kunnen bezoekers vanaf oktober 2014 al fietsend of wandelend dit erfgoed in het landschap ontdekken.

De huidige Vliegbasis Soesterberg is ruim 500 hectare, een terrein zo groot als ruim duizend voetbalvelden. 120 Hectare blijft in bezit van Defensie; voor Camp New Amsterdam en een terrein dat is bedoeld voor een nieuw Nationaal Militair Museum.

De Toekomst

De vliegbasis is inmiddels getransformeerd tot Park Vliegbasis Soesterberg. Het is in nu vooral een natuurgebied, met plekken die beschermd worden en waar ruimte is om te fietsen en te wandelen.

Het schraalgrasland rond de landingsbanen is bestemd voor de bijzondere dieren en planten die er leven, net als het noordelijk bosgebied. Het militair erfgoed zoals de munitiedepots, shelters, bunkers en de landingsbaan zijn nog steeds zichtbaar.

Aan de randen van de huidige basis komt in de nabije toekomst op drie plekken bebouwing met in totaal zo’n 440 woningen. De kern van de bebouwing grenst aan Soesterberg-Noord. Met de opbrengsten van de bebouwing worden de investeringen in het groen betaald.

Tot Slot

Het situeren van het Nationaal Militair Museum, het behouden van een gedeelte van militair erfgoed en de aanwezigheid van het ‘Monument voor de Gevallen Vliegers’ en het ‘Gedenkteken Luchtvarenden’ zorgen er, wat mij betreft voor dat ‘de Heilige Grond’ die voormalig vliegbasis Soesterberg voor velen van ons is geweest, voor een stukje bewaard is gebleven.

Han